گرامیداشت جشن مهرگان ، جشن مهرِ مهر
به گزارش بلندانیوز، در ایران باستان روزهای ماه به شماره شناخته نمی شدند و هر روز نامی داشت و زمانی که روز و ماه همنام می شدند، جشنی برپا بود. فرا رسیدن پاییز با به خاتمه رسیدن فصل کار و برداشت محصول همراه است و نوید دهنده شش ماهه سرد سال با شب های طولانی. به پاسداشت محبت که همانا گرمی دهنده دل هاست، در این ماه، جشنی برپا خواهد بود. جشن مهرگان یا جشن مهر یا متراکانا یا در عربی مهرجان، از کهن ترین جشن ها و گردهمایی های ایرانیان است که در مهر روز مهرماه برگزار می شود. این جشن که در ستایش و نیایش مهر به معنای محبت، دوستی، عهد و پیمان برگزار می شود، پس از نوروز، بزرگترین جشن ایرانیان باستان بوده است. این جشن در ستایش و نیایش مهر یا میترا برگزار می شده و شش روز به طول می انجامید. یعنی از شانزدهم (مهرگان عامه) تا بیست و دومین روز مهرماه (مهرگان خاصه)، مردم به پاس خاتمه رسیدن کار، جمع آوری محصول و آغاز شش ماهه شب های طولانی تر و سرما جشن گرفته می شود.
در کتاب جشن های ایرانی حسن محمدی آمده که ماه هفتم هر سال و روز شانزدهم هر ماه و یشت دهم اوستا و مهرگان از آن اوست؛ تفکر مهر از ایران به بابل و آسیای صغیر رفت و سپس پرستیده شد و به کیش مهر پرستی (میترائیسم) مبدل شد.
برگزاری جشن مهرگان
جشن مهرگان نیز همچون نوروز، به یاد حوادث آفرینشی دنیا برگزار می شود. به پاس همه نعماتی که اهورامزدا به انسان ها داده و در راستای تحکیم دوستی، میهمانی، جشن و پایکوبی برپاست. در سفره پذیرایی از میهمان مهرگان نوشیدنیِ پیمان از عصاره گیاه هئومه یا هوم، نان مخصوص که با آرد هفت غله (غلاتی مانند گندم، جو، برنج، نخود، عدس، ماش و ارزن) تهیه می شده، شمع یا جام آتش برافروخته خوشبو (مانند اسپند و زعفران و عنبر)، گلاب، شکر، شیرینی و خوراکی های محلی مهیاست.
برگزاری مهرگان در گذشته
قدمت این جشن بسیار است. در گذشته بار عام شاهان، مراسم آفرین خوانی، رسیدن پیک خجسته به دربار شاهی و بخشیدن لباس های موجود در صندوق خانه شاه به عموم مردم از جمله برنامه های مهرگان در ایران باستان بوده است. در شاهنامه نیز زمان پیدایش این جشن به عصر فریدون می رسد.
به روز خجسته سرِ مهر ماه / به سر بر نهاد آن کـیانی کلاه
زمانه بی اندوه گشت از بدی / گرفتند هر کس ره بخردی
دل از داوری ها بپرداختند / به آیین یکی جشن نو ساختند
مهرگان در حال حاضر
امروزه، مهرگان، در هیچ کجای دنیا به شیوه قرون چهار، پنج و ششم برگزار نمی شود. اما به نقل از دکتر بهرام فره وشی جشن مهرگان به عنوان جشن خانوادگی، در میان زرتشتیان یزد و کرمان برگزار می شود، مردم در آن قربانی می دهند و انتها گرما و شروع سرما را جشن می گیرند.
خوشا مهرگان
درست است که این جشن آنطور که بایسته، دیگر برگزار نمی شود، اما پاسداشت از آن امری الزامی برای تمامی ایرانیان است. قرن های متمادی گذشته و جور استواری پایه های فرهنگی ایرانی بر دوش این جشن ها، علی الخصوص مهرگان و نوروز است.
منبع: همگردی