چشمه مهمانک، میراثی طبیعی در دل کوه های مانه و سملقان - بلندانیوز

از وبسایت وزارت بهداشت درمان آموزش پزشکی دیدن نمایید.

میراث آریا: استان خراسان شمالی ازجمله استان های کشور است که در اقلیم کوهستانی و نیمه خشک جای گرفته. وجود چشمه ها در این شرایط برای منطقه بسیار مهم و حیاتی است. در کنار این مورد وجود چشمه آب گرم که یکی از عوامل منحصربه فرد در بحث آب ها بوده، خود از اهمیت زیادی برخوردار است.

چشمه مهمانک به دلیل بهره مندی از آب گرم و با دبی مناسب که تأمین کننده نیاز آبی کشاورزان منطقه است، توانست شرایط ثبت در فهرست آثار ملی کشور را کسب کند و پرونده آن در فهرست میراث طبیعی کشور با شماره 183 به ثبت رسید.

چشمه آب گرم مهمانک پس از خروج از محوطه چشمه برای مصارف کشاورزی مورداستفاده قرار می گیرد و از این طریق در تأمین معیشت مردم منطقه نقشی اساسی و مهم دارد. این چشمه یکی از چشمه های آب گرم در استان خراسان شمالی بوده که تعداد آن ها بسیار کم است و با توجه به خواص طبیعی که دارد می تواند به عنوان یکی از جاذبه مهم و طبیعی منطقه معرفی شود.

دمای آب این چشمه در حدود 26 درجه سانتی گراد بوده و مساحت محدوده چشمه در حدود 50 مترمربع است. عمق متوسط آن در حدود50 سانتیمتر است. آب چشمه بسیار زلال است به طوری که انعکاس نور خورشید در آن دیده می شود. طبق تحقیقات محلی در گذشته آب این چشمه بیشتر بوده است و همچنین مکانی که آب خارج می شده در سطحی بالاتر قرار داشته است که به علت کم آبی های چند سال اخیر که در این منطقه اتفاق افتاده سطح آب پایین رفته و از میزان آب چشمه نیز کم شده است، بر این اساس اهالی چشمه را گودتر می کنند تا آب راحت تر خارج شود.

اطراف چشمه در سمت شمال زمین های باغی و کشت انگور مشاهده می شود و در سمت های شرق و جنوب آن زمین هایی با پوشش علفی وجود دارند که در اختیار منابع طبیعی هستند و در حال حاضر بیشتر چرای دام در آن ها انجام می شود.

وجود این چشمه آب گرم که در استان خراسان شمالی تعداد آن ها بسیار کم بوده، اهمیت زیاد و منحصر به خود دارد و معرفی آن می تواند زمینه تحقیقات بیشتر درزمینهٔ علوم آب و همچنین ورود علاقه مندان را به این مکان گسترش دهد.

آب چشمه پس از عبور از جهت اصلی دو شاخه شده و به سمت زمین های زراعی اطراف کشیده می شود. این چشمه با دبی مناسب، طبیعت زیبایی برای اطراف خود فراهم کرده است. خصوصیات طبیعی این چشمه، چشم انداز خوب، فضای باز زمین های اطراف و دارا بودن مواد معدنی باعث شده است تا خواص درمانی داشته باشد و مردم برای شفا در آن شنا می کنند.

آبگرم، چشمه ای که گرمای آب آن بالاتر از اندازه های متعارف و نوعاً دارای برخی نمک ها و مواد معدنی است و گاه اثر درمانی نیز دارد. این نوع آب ها از اعماق زمین سرچشمه می گیرد و معمولاً از شکاف های سطح زمین با فشار بیرون می تراود.

شناخت خواص درمانی آب های گرم و معدنی و بهره گیری از آن ها پیشینه ای بسیار کهن دارد. آب این چشمه نیز به لحاظ تأمین سرسبزی طبیعت اطراف و همچنین تأمین معیشت مردم در جهت کشاورزی و باغداری برای اهالی منطقه، بسیار مهم بوده و دارای ارزش زیادی است.

فرهنگ عامه درباره چشمه

مردم منطقه به چشمه آب گرم مهمانک در باورهای خود معتقد هستند و آن را عامل شفا می دانند. از گِل آن برای درمان زخم استفاده می کنند. به طورکلی اهالی به خاطر اینکه آب چشمه مصرف کشاورزی نیز دارد مراقب آن هستند و چشمه را سالی 1 تا 2 بار لایروبی و سنگ های بزرگی را که از کوه مجاور به داخل آن می افتند با تراکتور از داخل چشمه خارج می کنند.

در خصوص وجه تسمیه این روستا، درگذشته در این آبادی 2 کاروانسرای کوچک وجود داشته که محل اتراق کاروان ها بوده است. به همین دلیل به این مکان مهمانک گفته می شود. قدمت این آبادی در حدود 2 قرن است. همچنین در نام محلی به چشمه گرموک گفته می شود که به معنای گرم بودن در زبان کردی است. با توجه به قرارگیری این چشمه در اطراف روستای مهمانک، نام چشمه آب گرم مهمانک برای آن انتخاب شد.