ایستگاه فضایی بین المللی مشکل بهداشتی دارد، اما چیزی که فکر می کنید نیست! - بلندانیوز

این تحقیق، با همکاری دانشمندان زیست مهندسی (Bioengineering) و شیمی محیطی (Environmental Chemistry) در دانشگاه کالیفرنیا سن دیگو اجرا شده و با یاری فضانوردان ساکن ایستگاه فضایی، نمونه برداری وسیعی از سطح داخلی این پایگاه اجرا شده است. نتایج نشان می دهد که محیط ایستگاه فضایی در مقایسه با محیط های ساخته شده روی زمین، تنوع میکروبی بسیار کمتری دارد. در حالی که بر روی زمین، انسان ها به طور مداوم در تماس با باکتری های طبیعی از خاک، آب و هوای آزاد هستند، در فضا چنین شرایطی وجود ندارد. این پژوهش پیشنهاد می نماید که برای حفظ سلامت فضانوردان، باید بعضی از میکروب های مفید زمینی را به فضا برد و شرایطی را فراهم کرد که زیست بوم های سالم تری برای بدن انسان شبیه سازی گردد.

فضانوردان چگونه میکروب ها را وارد ایستگاه فضایی می نمایند؟

پژوهشگران دریافتند که بیشتر میکروب هایی که در ایستگاه فضایی یافت می گردد، به وسیله پوست انسان وارد فضاپیما می شوند. برخلاف تصور عمومی، سطح ایستگاه فضایی پر از مواد شیمیایی ناشی از مواد ضدعفونی نماینده و محصولات تمیزنماینده است که باعث کاهش تنوع میکروبی شده اند. فضانوردان با هر بار لمس یک سطح، سلول های مرده پوست خود را به محیط منتقل می نمایند و همین امر موجب ایجاد اجتماع های باکتریایی خاص در قسمت های مختلف ایستگاه شده است.

این تحقیق نشان داد که در هر بخش ایستگاه، نوع خاصی از میکروب ها یافت می گردد. مثلاً در بخش آشپزخانه و محل غذا خوردن، میکروب های مرتبط با مواد غذایی بیشتر هستند. در حالی که در بخش سرویس بهداشتی، میکروب های مرتبط با مواد دفعی بدن و متابولیت ها (Metabolites) غلبه دارند. این یافته ها نشان می دهد که زیست بوم میکروبی در فضا دقیقاً همچون زمین، با الگوهای رفتاری و فعالیت های انسانی شکل می گیرد.

ضدعفونی بیش از حد، دشمن سیستم ایمنی فضانوردان

یکی از یافته های کلیدی این پژوهش این بود که اندازه بالای مواد ضدعفونی نماینده (Disinfectants) در محیط ایستگاه فضایی، با کاهش تنوع میکروبی ارتباط مستقیم دارد. اگرچه محیط های بسیار استریل می توانند از رشد باکتری های خطرناک جلوگیری نمایند، اما همزمان، می توانند مانع از تماس سیستم ایمنی بدن با میکروب های مفید شوند. در حالی که بر روی زمین، بدن ما دائماً با میکروب های طبیعی خاک، گیاهان و آب تماس دارد، در ایستگاه فضایی چنین تعاملی وجود ندارد.

به همین علت، دانشمندان پیشنهاد می نمایند که به جای ایجاد محیطی بیش از حد استریل، باید به فکر ایجاد یک تعادل در زیست بوم میکروبی ایستگاه فضایی باشیم. قرار گرفتن در معرض بعضی از میکروب های مفید، می تواند از مسائلی مانند التهاب های پوستی و نقص سیستم ایمنی جلوگیری کند. این ایده مشابه تأثیری است که باغبانی و تماس با خاک بر سلامت انسان دارد: افرادی که به طور مداوم در طبیعت فعالیت دارند، سیستم ایمنی قوی تری دارند.

آیا باید میکروب های زمین را به فضا ببریم؟

دانشمندان معتقدند که آینده مأموریت های فضایی و ایستگاه های فضایی نو باید بر اساس ایجاد زیست بوم های پایدارتر طراحی گردد. اگر انسان میخواهد برای مدت طولانی در فضا زندگی کند، نمی تواند فقط بخشی از درخت زندگی را همراه خود ببرد و انتظار داشته باشد که همه چیز به خوبی پیش برود. ما باید با خودمان میکروب های مفید، گیاهان و محیط هایی را ببریم که زیست بوم بدن انسان را به طور طبیعی تقویت کند.

پژوهشگران پیشنهاد نموده اند که در فضا، علاوه بر ایجاد سیستم های ضدعفونی، باید شرایطی فراهم گردد که میکروب های مفید نیز بخشی از زندگی فضانوردان باشند. چنین راهکاری نه تنها برای سلامت فضانوردان مفید خواهد بود، بلکه می تواند به طراحی ساختمان ها و محیط های کاری در زمین هم یاری کند. امروزه در بعضی منطقه ها شهری و صنعتی، محیط ها آن قدر استریل شده اند که تأثیرات منفی بر سیستم ایمنی افراد دارند. بنابراین، یافته های این پژوهش می تواند علاوه بر یاری به مأموریت های فضایی، در بهبود سلامت انسان ها روی زمین نیز مؤثر باشد.

تحقیقات آینده: شناسایی میکروب های خطرناک در فضا

گام بعدی این پژوهش، شناسایی دقیق تر میکروب هایی است که ممکن است در محیط ایستگاه فضایی خطرساز باشند. دانشمندان قصد دارند آنالیز نمایند که آیا بعضی از این میکروب ها می توانند برای سلامت فضانوردان تهدید ایجاد نمایند یا خیر. بعلاوه، مطالعه بیشتر درباره متابولیت های محیطی (Environmental Metabolites) می تواند نشانه های اولیه از مسائل سلامتی را معین کند.

علاوه بر این، پژوهشگران امیدوارند که بتوانند روش هایی را برای ایجاد تعادل میان استریل سازی محیط و حفظ تنوع میکروبی مفید ارائه دهند. این یافته ها می توانند در طراحی پایگاه های فضایی آینده، مانند ایستگاه های ماه و مریخ، نقش مهمی داشته باشند. بعلاوه، نتایج این تحقیق می تواند به بهبود سلامت انسان هایی که در محیط های بسته و استریل مانند بیمارستان ها کار می نمایند، یاری کند.

منبع