حمله ترکیه به شرق فرات به نفع هیچ کسی نیست - بلندانیوز

شب گذشتە رئیس جمهور ترکیە طی تماسی با همتای آمریکایی خود با دریافت چراغ سبز از کاخ سفید، کلید انفجار بحران دیگری در منطقە را بە دست گرفتە است، جنگندە های ارتش ترکیە از صبح امروز بر فراز تل ابیض مشغول گشت زنی هستند و نیروهای آمریکایی نیز از شرق فرات عقب نشینی کردەاند تا همە چیز برای حملە ترکیە بە شمال سوریە و شرق فرات آمادە باشد.

خبرنگاران در مورد این تجاوز ترکیه به شرق فرات با محمد علی دستمالی کارشناس مسائل سیاسی ترکیه و نمودها تبادل نظر نموده است.

*پیش از طرح موضوع احتمال تجاوز ترکیه به شرق فرات٬ بفرمایید که اساسا چرا پروژە تشکیل منطقه امن در مرز سوریه به نتیجه نرسید؟

شاید به این خاطر که اساسا قرار نیست یک منطقه امن تشکیل گردد و هدف چیز دیگری است! ترکیه اعلام نموده که از تشکیل منطقه امن در شرق فرات دو هدف عمده دارد: نخست، فراهم کردن زمینه ای برای بازگشت دست کم یک میلیون پناهندە سوری و ایجاد ده شهرک و چهارده روستا در آن مناطق. دوم، پاکسازی منطقه از حضور ی.پ.گ و نیروهای سوریه دموکراتیک یا قسد (قوات سوریه دموکراتیک).

با مروری بر وضعیت کنونی سوریه به وضوح می توانیم ببینیم که هر دو هدف از اساس و بنیاد غلط هستند. نه آوارگان سوری تمایل دارند به شهرک هایی بروند که ترکیه در بیابانان های شرق فرات خواهد ساخت نه می توان آن جغرافیای وسیع و گسترده را پاکسازی کرد. خود ترکیه هم می داند که هر دو هدف غیرواقعی و رویایی است.

*پس چرا چنین موضوعی را طرح می نماید؟

به این دلیل که نمی تواند آشکارا اعلام کند که ی.پ.گ بهانه است و صرفا به دنبال تقویت نفوذ خود در سوریه است. ترکیه ای که همین دو روز پیش٬ دویست گروه مسلح مخالف بشار اسد را در شانلی اورفا گرد هم آورده و آنان را زیر چتر واحدی بە نام ارتش ملی سوریه متحد نموده است٬ به دنبال عمیق کردن حوزه نفوذ است و نه مبارزه با پ.ک.ک.

*ترامپ در تبادل نظری شب گذشته با اردوغان گفت معین سرنوشت اسرای داعشی در زندانهای شمال سوریە را برعهده دولت ترکیه میگذارد. این تصمیم ترامپ را چگونه ارزیابی می کنید؟

بسیار حرف مهم و نشانه مهمی است. ترامپ فقط این را نگفته٬ بلکه بر این مساله نیز تاکید نموده که آمریکا در این عملیات شرکت نمی نماید و از آن حمایت هم نمی نماید. معنای این جمله آشکار است: آمریکا سد راه ترکیه نخواهد شد و قرار نیست از نمودها پشتیبانی کند.

این در واقع یک نوع چراغ سبز ضمنی و همراهی غیرمستقیم است. بحث اسرای داعشی از این منظر مهم است که اگر مسئولیت آنها به ترکیه سپرده گردد٬ یک آورده اطلاعاتی جدید نصیب ترکیه می گردد و در ضمن نمودها نخواهند توانست از این مساله همچون یک کارت فشار علیه ترکیه استفاده نمایند.

*نمودهای سوریه گفته اند این حمله ترکیه درهای جنگی طولانی را خواهد گگردد. بە باور شما نمودهای سوریه تا این اندازه قدرت دارند که بدون حمایت آمریکا وارد جنگ طولانی با ترکیه شوند؟

خیر. در همان ماجرای کوبانی هم دو عامل مهم و معین نماینده دیدیم. نخست رصد هوایی و پشتیبانی آمریکا از نیروهای ی.پ.گ یا نمودها. دوم عبور نیروهای پیشمرگ اقلیم کردستان عراق از ترکیه با هماهنگی اردوغان و ورود آنها به کوبانی.

نمودهای تحت امر پ.ک.ک در برابر ارتش و ترکیه و مخالفین اسد و حملات هوایی و رصد اطلاعاتی ماهواره ای و هواپیماهای بدون سرنشین٬ بسیار ضعیف و آسیب پذیر هستند. اما در عین حال تصور نمی کنم ترکیه خود را وارد جنگ فرسایشی شهری و خیابانی کند.

*وزیرامورخارجه ایران درجلسه علنی مجلس بابیان مواضع ایران در برابر نمودهای سوریه گفت در تلاشیم با همکاری دولت سوریه، اقلیم کردستان و همه گروههای کرد در سوریه این مشکل را بدون ایجاد مزاحمت برای مردم کُرد و عرب حل کنیم. باتوجه به ارتباط ایران با ترکیه و سوریه نقش ایران درحل این بحران چگونه خواهد بود؟

با احترام به سخنان آقای ظریف، به باور من٬ این مواضع اندکی دیرهنگام بیان شدە است. شکی نیست که نمودها در سوریه مرتکب خطاهایی شده و سرنوشت خود را به نتایج جنگ پ.ک.ک و ترکیه گره زده اند که یک تصمیم غلط و غیرمنطقی است. اما نباید از یاد ببریم که نمودهای سوریه در برابر داعش٬ النصره و دیگران٬ شجاعانه جنگیدند.

من فکر می کنم آقای روحانی هم در نشست سه جانبه آنکارا٬ نباید به شکل غیرمستقیم آنها را تروریست می نامید. چرا که این فقط خواست ترکیه است. تشکیل کانتون های دوفاکتو و بسیاری خطاهای دیگر در مناطق کردنشین شمال سوریه٬ با منافع ایران٬ روسیه و ترکیه انطباقی ندارد و باز هم تاکید می کنم که گره زدن سرنوشت نمودها در سوریه به فرجام کشمکش پ.ک.ک و ترکیه٬ یک خطای جدی است.

اما باز هم بایستی به پاس شجاعت و شهامتی که نمودها در جنگ با داعش نشان دادند٬ شرایط آنها را درک کرد. همین آقای صالح مسلم از سران نمودهای سوریه٬ برای مذاکره و تبادل نظر یک بار به ایران و چندین بار بە ترکیه سفر کرد و هنوز هم این ظرفیت وجود دارد و می توان مسائل را با مذاکره حل کرد.

من معتقدم آقای ظریف٬ دیروز در مجلس اگر چه دیرهنگام اما به شکل شفاف و خیرخواهانه صحبت کرد و خود ایشان و دیگر دوستان مرتبط با پرونده عراق و سوریه می توانند بین ترکیه٬ نمودهای سوری و دمشق٬ میانجیگری نمایند.

حمله به شرق فرات به نفع هیچ کسی نیست و تصور نمی کنم پیروز شدن بر چند صد نفر جوان کم تجربه مسلح به کلاشینکف و تجهیزات اولیه٬ افتخار بزرگی برای ترکیه باشد.

ترکیه هم ظرفیت های بالایی برای تبادل نظر و مذاکره دارد و اگر اردوغان در این خصوص بردباری به خرج دهد و سران نمودهای سوری نیز با ادبیاتی منعطف و معتدل به میدان بیایند٬ می توان با جنگ مقابله کرد.

*روسیه به عنوان یک بازیگردان مهم در تحولات سوریه که هم با نمودهای سوریه و هم ترکیه ارتباط خوبی دارد چه نقشی می تواند ایفا نماید؟

روسیه در این بازی٬ هرگز نمی تواند به اندازه ایران٬ نقش اثرگذار و مثبتی ایفا نماید. روسیه دنبال معاملات عمل گرایانه با آنکارا است و قاعدتا به ترکیه توجه خواهد نمود و نه به نمودها.

*اعتماد نمودها به امریکا در عراق هم همین گونه بود. در سوریه نیز این سناریو تکرار شد. دوباره امریکا بدون عمل به وعده هایش و با رها کردن نمودها درنیمه راه به آنها ضربه زد. آیا وقت آن نرسیده است که نمودها به اتحاد با دولت مرکزی سوریه روی بیاورند؟

خیر. من شخصا تابلو را از این منظر نگاه نمی کنم. اولا آمریکا به نمودها چک سفید امضا نداده است و خنده دار است از آمریکایی توقع وفاداری داشته باشیم که حتی به کشورهای قدرتمند اروپایی هم نارو می زند.

دوم این که باید وضعیت نمودها و شرایط حاکم بر جغرافیا٬ تاریخ و موازنات سیاسی آنها را درک کنیم. واقعیت این است که نمودها٬ همکاری با آمریکا را از بین ده پانزده گزینه رنگارنگ انتخاب ننموده اند. این خود دولت ها و کشورهای منطقه هستند که باید مجال انتخاب های منطقی تری به نمودها بدهند و نه دیگران.