به دنبال عبور از محرومیت های تحمیلی - بلندانیوز

علاوه بر استان های جنوبی، آذربایجان غربی هم با داشتن نزدیک به 300 کیلومتر مرز مشترک با عراق از مهم ترین استان های درگیر این جنگ نابرابر بود تا ساکنان این منطقه به ویژه شهرهای جنوبی آن از جمله اشنویه، پیرانشهر و سردشت پس از 30 سال همچنان از زخم های این جنگ رنج ببرند. مین های منفجر نشده در برخی شهرها از جمله بوکان، بیماران شیمیایی و محروم ماندن از توسعه مالی معضل هایی جدی هستند که مردم آذربایجان غربی همچنان با آنها دست به گریبانند.

عملیات والفجر2 ، کربلای2، کربلای7 و نصر9 و حماسه سکانیان در منطقه عمومی حاج عمران و ارتفاعات تمرچین، عملیات های مهم قادر در ارتفاعات کلاشین در نزدیکی شهر اشنویه و عملیات های مهمی چون نصر5، نصر7 و... در ارتفاعات مرزی بُلفَت - دوپازا در نزدیکی شهر سردشت از دستاوردهای ارزنده رزمندگان در آذربایجان غربی به شمار می روند؛ مناطقی که اکنون سال ها بعد از جنگ همچنان با محرومیت های بهداشتی، عمرانی، آموزشی، مالی و... روبه رو هستند. محمدمهدی شهریاری استاندار آذربایجان غربی در گفت وگو با خبرنگاران به این محرومیت ها اشاره می نماید و باقی ماندن آنها را در بسیاری از شهرهای استان به ویژه مناطق مرزی از جمله پیرانشهر، سردشت و اشنویه از تبعات جنگ تحمیلی می داند.

• نقش جنگ در محرومیت های استان

استاندار آذربایجان غربی درباره نقش جنگ در محرومیت های این استان می گوید: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و نفوذ و تاثیر انقلاب در خاورمیانه و دنیا و ایجاد جنبش های آزادی بخش، یکی از موانع اصلی که دشمنان می توانستند پیش روی اهداف انقلاب قرار دهند، ایجاد ناآرامی در کشور و جنگ تحمیلی بود. البته قبل از آغاز جنگ در برخی نقاط کشور از جمله کردستان و جنوب استان آذربایجان غربی ناآرامی هایی وجود داشت. ما در برخی مناطق از سوی گروه های ضد انقلاب با ناآرامی ها روبه رو بودیم که آثار مخرب آن بیشتر از جنگ بود. محمدمهدی شهریاری بیان می نماید: اگرچه در آغاز جنگ تحمیلی بیشتر مناطق جنوبی کشور درگیر این موضوع بودند، ما در شهرهای غربی هم ناآرامی های داخلی داشتیم. پس از مدتی، با توجه به گسترده شدن جنگ، این رویداد به مناطقی از استان آذربایجان غربی از جمله مرز تمرچین و شهرهای پیرانشهر، سردشت و اشنویه هم کشیده شد.

وی با تاکید بر این که جنگ - چه در صورت پیروزی و چه شکست - آثار مخربی بر مناطق درگیر و ساکنان آن می گذارد، می افزاید: آذربایجان غربی، با توجه به محرومیت های بسیاری که قبل از انقلاب هم داشت، به دلیل همین ناآرامی ها و جنگ از بسیاری از اقدامات توسعه ای جا ماند و فرصتی برای طرح های محرومیت زدایی در شهرهای آن پیش نیامد. البته بعد از خاتمه جنگ اقدامات زیادی در این منطقه صورت گرفت، اما به دلیل شدت محرومیت هنوز با آثار مخرب جنگ روبه رو هستیم. دولت برای برطرف این محرومیت کوشش می نماید، اما در بسیاری از شاخص های کشوری از جمله راه روستایی، مدرسه سازی، سوادآموزی، اشتغال، درآمد سرانه و... وضعیت مناسبی نداریم و جزو استان های محروم به شمار می رویم.

• هم مرز بودن 3 شهر جنوبی استان با کردستان عراق

شهریاری با اشاره به مرز گسترده آذربایجان غربی با عراق و هم مرز بودن 3 شهر جنوبی آن با کردستان عراق اظهار می نماید: کردستان عراق در همسایگی شهرهای اشنویه، سردشت و پیرانشهر واقع شده است و ساکنان آن همیشه مخالف رژیم بعث بودند و درگیری های زیادی در این مناطق حتی قبل از دولت صدام هم وجود داشت. آنها به دلیل همکاری هایی که با ما داشتند، به شدت مورد نفرت رژیم بعث بودند و در مقاطعی از جنگ به صورت دسته جمعی به کشور ما کوچ کردند. در آن مقطع زیرساختی برای پذیرش این تعداد جمعیت وجود نداشت که خود به معضلی در دوره جنگ برای استان تبدیل شد که چگونه از نظر انسانی و اجتماعی شرایط زیست بهتر برای این افراد فراهم گردد.

وی به بمباران شیمیایی شهر سردشت اشاره می نماید و می گوید: بمباران شیمیایی سردشت تعداد بسیار زیادی از هم وطنان ما را شهید و مجروح کرد. این شهر و بسیاری از شهرهای همسایه آن تحت تاثیر این بمباران قرار گرفتند و هنوز هم با عواقب تلخ آن درگیر هستند. قرار داشتن این شهرها در نزدیک مرز باعث می شد در تیررس توپخانه رژیم بعث باشند و شرایط سخت نیز اجازه انجام کارهای عمرانی را در این مناطق در زمان جنگ نمی داد. در حال حاضر هم این شهرها بالاترین نرخ های بیکاری و مهاجرت را دارند و به دلیل تامین نشدن معیشت ساکنانشان، با کولبری های غیرمجاز، روبرو هستیم. دولت برای مرزنشینان کارت های الکترونیکی در نظر گرفته است، اما به دلیل محدودیت های واردات و تحریم ها این کارت ها کارایی و تاثیرگذاری لازم را برای مردم این مناطق ندارند.

شهریاری ادامه می دهد: آذربایجان غربی بیش از 250 کیلومتر مرز مشترک با عراق دارد و همین آن را به شدت تحت تاثیر شرایط جنگی قرار داد. بعد از جنگ هم گروه های ضد انقلاب به آن سوی مرزهای کشورمان کوچ کردند و همچنان با عملیات تخریبی از سوی گروهک های آنها روبرو هستیم. آنها امنیت مرزها را مورد تهدید قرار می دهند. البته با استقرار قرارگاه حمزه، امنیت در این مناطق برقرار است، با این حال، این مساله سرمایه گذاری را در شهرهای مرزی تحت تاثیر قرار داده به طوری که کمتر سرمایه گذاری حاضر به فعالیت در استان است.

وی تاکید می نماید: البته ایجاد زیرساخت ها در این مناطق روند رو به رشدی دارد و دولت اقدامات خوبی در این زمینه انجام داده است. در حوزه برق رسانی تمام روستاهای بالای 10 خانوار تحت پوشش قرار دارند. در بخش گازرسانی روستایی هم از 36 درصد برخورداری در 2 سال گذشته به 68 درصد رسیده ایم و پیش بینی می گردد تا 2 سال آینده این آمار به 83 درصد هم برسد. با محقق شدن این امر از میانگین کشوری هم بالاتر خواهیم رفت. همچنین، در حوزه درمان و خانه بهداشت اقدامات خوبی صورت گرفته است. اما به طور کلی در زیرساخت های سخت افزاری که می توانند توسعه آذربایجان غربی را شتاب دهند، دچار مسائلی هستیم.

• آذربایجان غربی؛ محروم از صنایع بزرگ و مادر

این مقام مسئول درباره اقداماتی که پس از جنگ برای توسعه استان صورت گرفته است، می گوید: خسارتی که جنگ به این استان و دیگر مناطق جنگ زده وارد کرد، باعث شد سرمایه گذاری های بزرگی که در دوران جنگ در دیگر استان های کشور انجام می شد، در این مناطق صورت نگیرد. به دلیل 8 سال درگیر بودن آذربایجان غربی با جنگ تحمیلی بسیاری از صنایع مادر در این منطقه ایجاد نشدند و این مساله یکی از مهم ترین عقب ماندگی های آن در حوزه اشتغال به شمار می رود.

وی می افزاید: پس از جنگ دولت تصمیم گرفت به صورت مستقیم در استان های کشور سرمایه گذاری نکند و با استفاده از ظرفیت های صنایع و بخش خصوصی توسعه استان ها را رقم بزند. این تصمیم باعث شد ما نه از کارهای توسعه ای دوران جنگ بهره مند شویم و نه پس از جنگ از سرمایه گذاری های دولتی. در آن دوران دولت چندین پروژه بزرگ در برخی استان های کشور اجرایی کرد، اما پس از خاتمه جنگ اجرای آنها متوقف شد و آذربایجان غربی از داشتن ظرفیت های مالی از جمله پتروشیمی، پالایشگاه، فولاد و صنایع بزرگ و مادر محروم ماند. در حوزه زیرساخت ها هم به دلیل عدم توجه به مسائل استان بلافاصله پس از جنگ، برطرف عقب ماندگی های این منطقه طی سال های اخیر روند خوبی نداشته است. اما در دولت تدبیر و امید طرح های توسعه ای با شتاب بیشتری اجرا می شوند و طی سال های اخیر شاهد اجرای اقدامات مستقیم دولت برای برطرف محرومیت ها هستیم.

استاندار آذربایجان غربی با اشاره به تاثیر گرانی بر ساخت و سازهای عمرانی استان به دلیل عقب ماندگی های ناشی از جنگ بیان می نماید: یکی از شاخص های اصلی توسعه استان، تکمیل طرح های توسعه ای از جمله راه هاست، اما در این زمینه بسیار عقب هستیم چراکه بودجه این اقدامات طی سال های اخیر چندین برابر شده است. در این زمینه لازم است که وزارت راه و شهرسازی اقدامات شاخصی را برای برطرف محرومیت ها انجام دهد.

وی درباره کافی بودن اقدامات برای عبور از محرومیت های جنگ می گوید: در شرایط جدید هم ما به دلیل تحریم ها با مسائل زیادی روبرو شده ایم. شرکت های بزرگ برای سرمایه گذاری در استان اعلام آمادگی نموده بودند، اما خواسته های ما به صورت کامل برای این قراردادها تاکنون محقق نشده است. البته آذربایجان غربی با توجه به ظرفیت های خوبی که دارد، در حال حاضر در حوزه رونق کسب و کار مقام اول کشور را به خود اختصاص داده و این به دلیل سرمایه گذاری های سرریز شده به سمت استان است. در چند سال گذشته 150 میلیون دلار سرمایه خارجی جذب نموده ایم که برخی از پروژه های این سرمایه گذاری در آستانه بهره برداری است. در هفته دولت هم بیش از 2 هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری داخلی در استان بهره برداری شد.

همچنین، سال گذشته سرمایه گذاری داخلی 2500 میلیارد تومان بود. اینها می تواند در رشد استان تاثیر خوبی داشته باشد. وی تاکید می نماید: هر چند به دلیل تحریم ها مقداری تعلل و وقفه وجود دارد، با کمی توجه بیشتر دولت و تخصیص بیشتر بودجه به استان های جنگ زده از جمله آذربایجان غربی برای ساخت و تکمیل زیرساخت ها، می توانیم سرمایه گذاری های داخلی را چند برابر و محرومیت و بیکاری را از تمام شهرهای استان حذف کنیم. شهریاری درباره پرداخت بودجه ویژه به استان های جنگ زده هم اظهار می نماید: طی 2 سال گذشته، از زمان حضور من در استانداری، چنین بودجه ای با این مضمون به آذربایجان غربی داده نشده است.

• اقدامات خوب دولت تدبیر و امید در استان

محمدمهدی شهریاری استاندار آذربایجان غربی می گوید: پس از جنگ، استان ما همچنان با محرومیت های قابل توجهی دست و پنجه نرم می نماید، اما اقدامات بسیار خوبی هم در دولت تدبیر و امید طی سال های اخیر برای برطرف این محرومیت ها صورت گرفته است. بیش از 20 هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری در استان صورت گرفته است و در بسیاری از شاخص ها از جمله سلامت شاهد تحولات خوبی هستیم. اما این اقدامات کافی نیست و همچنان محرومیت در مقایسه با این موارد پررنگ تر است. سال جاری حدود 700 تا 800 تخت بیمارستانی در استان افتتاح خواهد شد. سال آینده هم، با توجه به اقدامات و کلنگ زنی های خوبی که در این حوزه صورت گرفته است، با افتتاح این طرح ها، شاهد تحولی مهم در بخش سلامت و درمان آذربایجان غربی خواهیم بود.