لایه ازون و گرم شدن کره زمین - بلندانیوز

تألیف: حمید وثیق زاده انصاری

منبع:راسخون

در این قسمت به بحث در خصوص از بین رفتن لایه ازون و گرم شدن کره زمین و یا عواملی که باعث گرم شدن کره زمین می-شوند، و یا پدیده ای که خود در این موضوع، مسئول تخریب لایه ازون است، می پردازیم. لطفاً به بحث ما ملحق شوید.

کلرو فلوئورو کربن ها (CFC) هم از جمله گازهای گل خانه ای هستند که باعث افزایش دمای زمین می شوند. اتفاقاً، این گازها همان گازهایی هستند که نقش خود را در کاهش ضخامت لایه ازون ایفا می نمایند. اقدامات فوری برای محدود کردن غلظت این گازها در جو زمین انجام شده و موفقیت آنها در این امر به اندازه قابل توجهی بوده است. حتی اگر چه این موضوع مدیریت شد، مجموعه جدیدی از پرسش ها به وجود آمد، که آیا هیچ گونه ارتباطی بین دلیل تخریب لایه ازون و گرم شدن کره زمین وجود دارد؟

لایه ازون چیست؟

اتمسفر زمین نقش بسیار مهمی در ایجاد یک سیاره با شرایط حیات ایفا می نماید. در واقع، اتمسفر به پنج لایه تقسیم می-شود. استراتوسفر یکی از آنها می باشد. این لایه دومین لایه بزرگ اتمسفر است که در بالای تروپوسفر و پایین مزوسفر نهاده شده است. یکی از ویژگی های استراتوسفر اندازه نسبتاً زیاد گاز ازون (O3 فرم خاصی از اکسیژن) است که ضخامتی حدود 10 تا 20 مایل دارد و لایه ازون هم در این لایه تشکیل می شود. ازون از ترکیب سه اکسیژن تشکیل می شود. این بر خلاف حالت معمولی آن یعنی ترکیب دو اکسیژن است. دما در برخی نواحی این لایه به 60- درجه سانتی گراد می رسد. این لایه از نظر جلو گیری از اثرات مرگ بار تابش های شدید فرا بنفش (UV - B) با وجود ازون موجود در آن بسیار مؤثر است. از طرف دیگر گاز ازون (O3) توأم با کربن دی اکسید (CO2) اثر به سزایی در پراکندگی عمودی دما دارد.

تخریب لایه ازون چیست؟

لایه ازون از طریق طیف وسیعی از مواد شیمیایی از طریق یک سری از واکنش های شیمیایی در خطر از بین رفتن است. این مواد شیمیایی، شامل کلرو فلورو کربن، متیل بروماید و غیره است. این ترکیبات در اوایل سال 1930 از طریق ایالات متحده آمریکا اختراع شد و در برنامه های صنعتی، تجاری و خانگی مورد استفاده نهاده شد و به زودی به سراسر دنیا هم راه یافت. این ترکیبات، پایدار و غیر قابل سوختن هستند و با ترکیبات شیمیایی دیگر واکنش نمی دهند و مقرون به صرفه قیمت هستند. این ویژگی های مطلوب ایمنی بخش، موجب شد که این ترکیبات در بسیاری از وسایل کار بردی و سرد نماینده ها در واحدهای تجاری و خانگی مورد استفاده قرار بگیرد و به تدریج، متقاضیان محصولات آن روز به روز افزایش یافت. این ترکیبات می توانند از طریق باد به استراتوسفر زمین راه یابند. از آن جا که این ترکیبات دارای کلر و برم هستند، می توانند به لایه ازون آسیب بزنند. مولکول های این مواد شیمیایی تمایل به شکستن مولکول ازون دارند که مانع از توانایی این لایه در به دام انداختن اشعه ماوراء بنفش می شود. اندازه تخریب این لایه با کاهش دما افزایش می یابد.

گرمایش دنیای باید با تخریب لایه ازون چکار بکند؟

این واقعیت که کاهش درجه حرارت باعث افزایش اندازه تخریب لایه ازون می شود ممکن است فرد را به تعجب وا دارد که چگونه گرمایش دنیای سبب ایجاد تخریب در لایه ازون می شود. هنگامی که ما به این واقعیت اشاره می کنیم که دمای دنیای در طول 100 سال گذشته 8ر1 درجه سانتی گراد افزایش یافته است، ما در واقع به درجه حرارت نزدیک به سطح این سیاره اشاره می نماییم. یکی از علل عمده گرم شدن کره زمین اثر گازهای گل خانه ای است، که در آن تعدادی از گازهای گل خانه ای از طریق فعالیت های انسانی طبیعی منتشر می شوند. بنا بر این یک لایه در جو تشکیل می دهند و اشعه های تابش خورشید را به دام انداخته و باعث گرم شدن کره زمین می شود.

بنا بر این گرمایی که قرار است به فضا منعکس شود در تروپوسفر به دام می افتد. در نتیجه، درجه حرارت در تروپوسفر افزایش می یابد، اما دما در استراتوسفر پایین می آید. از آن جایی که درجه حرارت در استراتوسفر پایین می آید، مولکول های لایه ازون در این لایه نسبت به تخریب از طریق گازهای مضر آسیب پذیر می شوند. بنا بر این گفته می شود که گرمایش دنیای، هر چند به طور غیر مستقیم نقش مهمی در تخریب لایه ازون ایفا می نماید.

تخریب لایه ازون با کاهش دما در استراتوسفر تنها یکی از چند اثر خطرناک گرم شدن دنیای در زمین است. حتی پروتکل مونترال هم نقش مهمی در مهار تشعشعات مضر که باعث تخریب لایه ازون می باشند در عرض دو دهه که از امضای این پروتکل می گذرد، ایفا می نماید. اکنون خود را در آستانه یکی دیگر از بحران های لایه ازون احساس می کنیم و آن افزایش تخریب از طریق گرم شدن کره زمین است که یکی از خطرناک ترین مسائل زیست محیطی است.

/ج

منبع: راسخون